Powiat Działdowski
W tym roku mija 41 lat od niechlubnego 13 grudnia 1981 r., dnia, w którym wprowadzono w Polsce stan wojenny. Nikt nie wiedział wówczas, jaki scenariusz zaplanowała Polakom, peerelowska władza. Na ulicach pojawiły się patrole wojska i ZOMO uzbrojone w karabiny. Na skrzyżowaniach ulic ustawiano posterunki i zapory. Trwały internowania osób, które skończyły 17 lat a wobec których istnieje podejrzenie, iż pozostając na wolności, będą prowadzić działalność zagrażającą bezpieczeństwu państwa mogą być internowane w ośrodkach odosobnienia na czas obowiązywania stanu wojennego. Dokładna ilość internowanych nie jest do dziś znana, ale szacuje się ją na ponad 5 tysięcy osób. Oni wszyscy oraz ci, którzy zginęli z rąk władz reżimowych, zasługują na szacunek i pamięć.
Zgodnie z wytycznymi peerelowskich władz należało najpierw opanować, a następnie wyłączyć wszystkie obiekty teletransmisyjne i centrale telefoniczne. Zajęły się tym przygotowane specjalnie uzbrojone oddziały, które wkroczyły do 451 obiektów w całej Polsce. O godzinie 6:00 radio i telewizja rozpoczęły nadawanie wystąpienia gen. Wojciecha Jaruzelskiego, informującego o powołaniu dożycia Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego.
W tym czasie 10 tysięcy funkcjonariuszy Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej rozpoczęło również masowe aresztowania osób uznawanych przez władze za zagrażające bezpieczeństwu państwa. Internowano w ten sposób tysiące osób, w tym prawie wszystkich członków Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.
Na ulicach wszystkich miast pojawiły się wspólne patrole milicji i wojska, zaś w większych rozstawiono również czołgi, transportery opancerzone i wozy bojowe. Wprowadzono oficjalną cenzurę korespondencji i łączności telefonicznej. Ponadto Ministerstwo Obrony Narodowej powołało do służby tysiące rezerwistów i wydało rozporządzenie o nakazie zdeponowania broni i amunicji. Zakazano strajków, zgromadzeń, działalności związkowej i społecznej. Sądy zaczęły działać w trybie doraźnym. Wprowadzono również godzinę milicyjną, najpierw od 19:00 do 6:00, a później od 22:00 do 6:00 i ograniczenie możliwości opuszczania miejsca pobytu, a tym samym swobodnego przemieszczania się po kraju. Polacy mieli do dyspozycji tylko dwie reżimowe gazety: „Trybunę Ludu” oraz „Żołnierz Wolności”. Granice zostały zamknięte, a zajęcia w szkołach i na uczelniach wyższych czasowo zawieszone. Stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982 r., a zniesiony 22 lipca 1983 r.
W czasie stanu wojennego, czyli od 13 grudnia 1981 do 22 lipca 1983 r. zabito około 40 osób, w tym 9 górników w kopalni „Wujek” podczas pacyfikacji strajku.
Benedykt Perzyński
/zdjęcie główne przedstawia wóz bojowy SKOT i sylwetki kilkorga osób przed warszawskim kinem/
