Powiat Działdowski
24 października br., podobnie jak w latach ubiegłych odbył się w Zawadach Małych Apel ku pamięci pomordowanych więźniów z obozu KL Soldau, we którym uczestniczyli m. in.: przewodniczący Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego Bogdan Bartnicki, władze gminy Ostróda, przedstawiciele służb, organizacji pozarządowych i szkół oraz mieszkańcy gminy. Mord więźniów z byłego obozu Soldau miał miejsce w trakcie tzw. „Marszu Śmierci”, czyli pieszego konwoju więźniów KL Soldau, który 17 stycznia 1945 r. dotarł do Zawad Małych. Tam w nocy z 21 na 22 stycznia 1945 r. grupa 124 więźniów została zamordowana przez konwojujących ich Niemców.
Wśród pomordowanych więźniów znajdowali się: Jan Andrzejewski, Stanisław Bakuła, Apolonia Chmielińska, Czesław Chmieliński, Ignacy Chochłowski, ew. Chełchowski, Stanisław Chulewicz, ew. Hulewicz, Roman Chyliński, Marian Ciak, Romuald Czaplicki, Walenty Dawid, Władysław Fidura, Wacław Gnaś, Władysław Gacioch, Kazimierz Gadomski, Stanisław Górski, Jan Grochowski, Józef Grodkowski, Michał Filip Wojciech Grodzicki, Irena Jankowska, Jerzy Jankowski, Józef Jesionek, Bronisław Kaczorek (Jego nazwisko figuruje również na liście zamordowanych w Żabikowie. Dane z dwóch różnych źródeł. Być może chodzi o dwie rożne osoby. W grę wchodzi również błędnie przeprowadzona identyfikacja w jednym z tych miejsc), Czesław Kaczorek, Tadeusz Kamecki, Zenon Kamiński, Apolinary Kasprowicz, Piotr Kiliański, Tadeusz Konecki, Tomasz Kosmulski, Hieronim Kuciński, Bronisław Kuta, Alfons Lomperta, Edward Lomperta, Henryk Łada, Antoni Łoś, Bronisław Majewski, Józef Majkowski, Kazimierz Małowidzki, Marian Milewski, Jan Nowicki, Jan Nowotko, Antoni Orzechowski, Ignacy Ossowski, Czesław Panuszewski, Kazimierz Prusik, Tadeusz Wawrzyniec Pszczółkowski, Stanisław Rafał, Alina Romanowska, Stanisław Róziecki, Stanisław Rudnicki, Józef Rutkowski, Józef Rykowski, Stefan Rzepczyński, Kazimierz Sadowski, Ryszard Skoneczny, Kazimierz Skowroński, Wincenty Srokorz, Roman Stefaniak, Mieczysław Szlichta, Jan Bolesław Szuryt, Jan Tarasin, Stanisław Tchórz, Grzegorz Tchórz, Andrzej Trynka, ew. Trynks, Józef Trzciński, Leon Woźniak, Jan Wyszyński, Józef Żbikowski, Roman Żbikowski. Na tablicy informacyjnej z nazwiskami ofiar figuruje również nazwisko Albina Fabisiaka, ale jego ciało zidentyfikowano w innym miejscu kaźni, w Żabikowie. Pozostałych pomordowanych więźniów nie zidentyfikowano.*
Vide: B. Perzyński, KL Soldau. Tablica pamięci, Działdowo 2021.
BP
/zdjęcie główne przedstawia pamnik ku czci pomordowanych/
