Pod koniec czerwca 2020 roku Starostowie: Działdowski – Paweł Cieśliński, Szczycieński – Jarosław Matłach, Piski – Andrzej Nowicki i Nidzicki – Marcin Paliński, podpisali w Szczytnie porozumienie w sprawie utworzenia Obszaru Funkcjonalnego „Południowe Mazury” subregionu Warmii i Mazur, składającego się z 26 jednostek samorządu terytorialnego (powiatu działdowskiego, powiatu nidzickiego, powiatu piskiego, powiatu szczycieńskiego oraz 22 gmin).
Obszar Funkcjonalny „Południowe Mazury” jest częścią składową projektu pilotażowego Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej „Centrum Wsparcia Doradczego”, którego efektem będzie m.in. opracowanie strategii terytorialnej partnerstwa, określenie kluczowych dla rozwoju obszaru projektów, przygotowanie dla nich wstępnych analiz wykonalności, a dla jednego wybranego przedsięwzięcia – zarysu wniosku o dofinansowanie.
Aktualnie Partnerstwo jest na etapie pogłębiania diagnozy społeczno-gospodarczej i środowiskowo-przestrzennej obszaru partnerstwa. Analizowane są (przy współpracy z doradcami Związku Miast Polskich) dane statystyczne i dane pozyskane od 26 jednostek samorządu terytorialnego wchodzących w skład partnerstwa. Badane są również powiązania funkcjonalne oraz dostępność usług publicznych. Ponadto zostały przeprowadzone badania młodzieży ostatnich klas szkół średnich dotyczące planów życiowych i zawodowych, jak również badania ankietowe mieszkańców obszaru partnerstwa. Dzięki diagnozie pogłębionej możliwa będzie identyfikacja problemów, wyzwań i potencjałów partnerstwa, jego silnych i słabych stron, szans oraz zagrożeń. Ponadto ww. diagnoza będzie stanowiła podstawę do wyboru strategicznych celów rozwojowych partnerstwa. Jednocześnie wyniki diagnozy pozwolą na zweryfikowanie wstępnych kierunków strategicznych, przyczyniając się do ich potwierdzenia, modyfikacji lub zmiany.
W piśmie wystosowanym w lutym 2021 roku do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko Mazurskiego przez Lidera Partnerstwa, którym jest Powiat Szczycieński, zostały podkreślone wstępne kierunki strategiczne rozwoju Partnerstwa, które stanowią wynik toczącej się od lipca 2020 roku konwersacji strategicznej między członkami Partnerstwa, a ich efektem był akces do projektu Centrum Wsparcia Doradczego. Proces konwersacji strategicznej, oparty o wstępną diagnozę obszaru przyspieszył znacznie w ostatnich tygodniach, po przystąpieniu partnerstwa do projektu Centrum Wsparcia Doradczego i toczy się równolegle z prowadzeniem diagnozy pogłębionej. Planowane i synergicznie powiązane kierunki prowadzić będą do zapewnienia spójności terytorialnej całego obszaru Południowych Mazur poprzez:
– wyrównanie dysproporcji w rozwoju 22 gmin i 4 powiatów (znajdujących się w pięciu obszarach strategicznej interwencji lub poza tymi obszarami),
– rozwój endogenny obszaru „Południowe Mazury” w oparciu o jego potencjały,
– zapewnienie dostępności do usług i infrastruktury na terenie obszaru,
– rozwój policentryczny obszaru (rozwój czterech ośrodków powiatowych – lokalnych centrów rozwoju: Działdowa, Szczytna, Nidzicy i Pisza), a w dłuższej perspektywie czasowej, do 2050 r., do zbudowania Obszaru Funkcjonalnego „Południowe Mazury” i podniesienia atrakcyjności i konkurencyjności regionu warmińsko-mazurskiego.
Strategia terytorialna OF „Południowe Mazury” będzie odzwierciedlała kluczowe dla rozwoju wszystkich jednostek samorządu terytorialnego wchodzących w skład Partnerstwa kierunki rozwojowe, niezależnie od ich przynależności do innych obszarów funkcjonalnych. Będzie ona jednocześnie wzmacniała kierunki interwencji zaplanowane w poszczególnych obszarach interwencji. Dopełnieniem i uzupełnieniem strategii terytorialnej będą ukierunkowaną potrzeby rozwojowe poszczególnych jednostek strategie ponadlokalne, strategie powiatowe i strategie gminne.
Strategia Partnerstwa Obszaru Funkcjonalnego „Południowe Mazury” opiera się na 5 aspektach:
Obszar, o którym mowa, został sklasyfikowany w powstającej strategii jako podlegający marginalizacji z miastami tracącymi na znaczeniu. Koniecznym było więc, wypracowanie założeń wspólnej strategii dla Obszaru Funkcjonalnego Południowych Mazur, wskazującej kierunki rozwoju gospodarczego, możliwości wspólnych działań inwestycyjnych, szczególnie w zakresie poprawy dostępności komunikacyjnej. Wobec powyższego zawarte porozumienie prowadzi do ujednolicenia całego obszaru Partnerstwa.